از کاشت بذر پسته تا معرفی و رفع آفت های پسته برای باغداران
در این پست از یاس فان قصد داریم پرورش نهال پسته و نکات مخصوص به آن و توصیه های لازم به باغداران پسته و هم چنین معرفی آفت های درخت پسته و راه های خلاصی از آن ها را برای شما قرار دهیم. همان طور که می دانید کاشت نهال پسته و پرورش باغ پسته باید در آب و هوای گرم و معتدل باشد و کاشت پسته برای مناطق سرد و کوهستانی مناسب نیست . خاکی که نهال پسته در آن کاشته می شود باید قابلیت نفوذ خوبی داشته باشد. اگر درخت پسته می کارید باید صبر زیادی داشته باشید. سال ها طول می کشد تا محصول آن به دست شما برسد . اما طبیعتا پسته ارزش این صبر را دارد.برای کاشت درخت پسته؛ در باغچه ابتدا به آب و هوای محل زندگی خود دقت داشته باشید. اگر جزء مناطق گرمسیری هستید، میتوانید شروع به کاشت پسته نمایید. برای شروع پرورش درخت پسته در باغچه، ابتدا بذر پسته را شسته و آن را درون یک پارچه خیس قرار دهید. بذرها را همراه با این پارچه، تا یک هفته در دمای اتاق قرار دهید. میتوانید بذر را در گلدان یا در باغچه بکارید. نحوه کاشت نهال پسته باید به گونهای باشد که نهال نر و نهال ماده با هم کاشته شوند تا باردهی درختان صورت پذیرد. برای این منظور باید در کنار هر ۱۵ درخت ماده پسته، یک درخت نر پسته کاشته شود. برای این که کاشت به صورت اصولی تر انجام شود، بهتر است تعداد بیشتری درخت نر کاشته شود. به دلیل اینکه تشخیص درخت پسته نر از ماده مشکل است و ممکن است اشتباه تشخیص داده شود، بهتر است تعداد درختان نر در باغ را افزایش دهید.
یکی از راههای طبیعی جلوگیری از رشد آفات پسته، وجود حشراتی هستند که از این آفات تغذیه میکنند. این حشرات میتوانند بالتوری، کفشدوزک و یا چند مدل از زنبورها باشند. این نوع حشرات بیشتر در باغهایی که کمتر مورد سمپاشی قرار میگیرند بیشتر است و میزان جمعیت این مدل آفات را کنترل میکنند. راه مصنوعی مقابله با آفت پسیل این است که تلههای چسبنده و زردرنگ را به کار ببرند تا آفات را به خود چذب کند.این نوع عمل بیشتر در باغهای حصارشده و کوچک مقیاس در آنها تراکم درختان کمتر است انجام پذیر است. اگر در محلی باشد که در معرض گرد و غبار فراوان باشد کارایی این تلههای زردرنگ و چسبناک کمتر میشود. هرس کردن فصلی درخت نیز برای مبارزه با این آفات راه مقرون به صرفه و مناسبی است.
انواع روش کاشت پسته:
کاشتن پسته در گلدان: فصل این کار بهار است . برای این کار به کیسههای پلاستیکی سیاه نیاز است. قطر این کیسههای پلاستیکی برای کاشت پسته، ۱۰ الی ۱۵ سانتی متر و ارتفاع آن ۲۵ تا ۳۰ سانتی متر است. آنها را با کود زراعی، کود گاوی و ماسه پر کنید. بذری که از قبل خیس شده است را در عمق ۲ تا ۳ سانتی متری آن بکارید و روی آن را بپوشانید.
کاشت در خزانه: در این روش، زمینی با متراژ ۱۰ الی ۳۰ متر نیاز است. بذرهایی که از قبل خیس شدهاند را در فاصلههای ۱۰ تا ۱۵ سانتی متری از هم بکارید. این روش به ۷ روز یک بار آبیاری نیاز دارد. نهالها را میتوانید تا یک الی دو سال در این زمین نگه دارید و پس از این مدت، نهال های پسته را در زمستان به زمین اصلی انتقال دهید.
کاشت بذر در زمین: برای کاشت پسته؛ به صورت بذر در زمین باید جویهایی با عرض ۵۰ الی ۱۰۰ سانتی متری ایجاد کرد؛ به طوری که عمقی در حدود ۵۰ تا ۷۰ سانتی متر داشته باشند. بذر را باید از ۱۲ ساعت قبل در آب خیس کرده باشید. پس از آماده سازی زمین، بذرها را در عمق ۲ تا ۳ سانتی متری خاک قرار دهید و روی آن را ماسه بریزید. در این روش باید آبیاری را در هر ۱۰ الی ۱۵ روز یک بار انجام دهید.
نکات لازم برای کاشت پسته:
نهال پسته باید در قسمتهایی کاشته شود که نور خورشید به طور کامل وجود داشته باشد. تابش نور خورشید به درخت پسته میتواند در باردهی آن، اثر مثبت داشته باشد. معمولا PH خاک برای کاشت درخت پسته، باید حدود ۷ تا ۷.۵ باشد؛ بنابراین خاکی که حالت اسیدیته آن خنثی باشد، برای کاشت بسیار مناسب است.در کاشت نهال پسته یا کاشت درخت پسته؛ باید فاصله مناسب رعایت شود تا با رشد کردن، فضای کافی وجود داشته باشد. معمولا توصیه میشود فاصله کاشت هر درخت پسته، با درخت بعدی در حدود ۴ الی ۵ متر باشد. از آنجا که درختان پسته؛ در حدود ۱۰ متر رشد میکند، در ردیفهای کاشت درخت پسته، باید ۵ الی ۶ متر، فاصله گذاشته شود.بهتر است کاشت بذر پسته؛ را در اواخر زمستان یا اوایل بهار انجام دهید. بذرها را در عمق ۲ تا ۳ سانتی متری خاک قرار داده و روی آنها را ماسه بریزید. اگر نهال را در گلدان کاشتهاید، بهتر است در فصل پاییز یا بهار آن را به داخل باغچه منتقل کنید تا کاشت نهال پسته با موفقیت انجام شود.
خاک مناسب رشد نهال پسته چیست و باید چه ویژگیهایی داشته باشد؟
خاک مناسب رشد نهال پسته باید از لحاظ اسیدیته خنثی باشد. میزان PH خاک بسیار حائز اهمیت است. همچنین خاک باید به گونهای باشد که درخت پسته بتواند در آن ریشه کند. بنابراین باید از نفوذ پذیری خوبی برخوردار باشد.
نحوهی آبیاری درخت پسته چگونه انجام می شود:
درخت پسته نیاز به آبیاری هر روزه ندارد. در واقع پسته جزء درختانی است که به آب کمی نیاز دارد و به همین دلیل در مناطق بیابانی و گرمسیری دوام میآورد. حتی در ماههایی که بارندگی وجود ندارد، نیاز چندانی به آبیاری نیست. در شرایط عادی، آبیاری به صورت یک هفته در میان بسیار مناسب است.
قلمه زدن درخت پسته چگونه صورت میپذیرد:
برای قلمه زدن و پیوند درخت پسته، سه روش متداول وجود دارد. پیوند شکمی، پیوند لولهای و پیوند اسکنهای، سه روش پیوند زدن پسته هستند. برای موفقیت پیوند زدن باید شرایط محیطی، نزدیکی پایه و پیوند، حذف آفات و سایر عوامل موثر در رشد پسته رعایت شود.در پیوند شکمی، روی پوست پایه یک برش عمودی زده میشود؛ یک برش دیگر نیز بر روی آن زده میشود تا به شکل T دربیاید. در پیوند لولهای انتهای پایه را قطع میکنند و پوست آن را تا محل پیوندک بر میدارند. در پیوند اسکنهای نیز پایه را روی قطرهای ۳ سانتی متری تا ۱۰ سانتی متری قرار میدهند. در پیوند اسکنهای، پیوندک را از شاخههای یک ساله میگیرند.
نحوهی کودهی پسته پس از کاشتن :
برای باردهی مناسب درخت پسته، بهتر است که در طی یک سال، دو مرتبه کودهی انجام شود. کود را در زیر خاک و در فاصله ۳۰ الی ۳۵ سانتی متری از درختان خود قرار دهید.توصیه میشود از کودهای حیوانی مانند کود گاوی و گوسفندی در فصل پاییز تا زمستان استفاده نمایید. استفاده از کودهای شیمیایی ازت و فسفره متناسب با دوره آبیاری درخت پسته میتواند مفید واقع شوند.
بیماری و آفات درخت پسته :
پسیل پسته یا همان شیره خشک :
یکی از شناخته شده ترین آفات پسته، آفت پسیل است. اکثر افرادی که باغ پسته دارند به این آفت را شیره خشک مینامند. این نامگذاری به این دلیل است که شیره که از پوره این آفت دفع میشود، در برابر هوا خشک میشود و به دانههایی مثل شکر تبدیل میشوند. این دانهها بر روی و زیر برگ درختان به جای میماند. این آفات در طول زمستان به صورت حشره کامل است و در اردیبهشت تخمریزی میکند که نوزادهای آن از شیره خارج شده از میوه تغذیه میکنند تا تبدیل به یک حشره بالغ شوند. پسیل پسته سبب ریختن برگها، میوه سال بعد و مسدود شدن درزها به دلیل ترشح شیره است. سایر خسارات این آفت ریختن برگها و میوههای سال پیش رو درخت است.
سوسک سرشاخهخوار یا همان سوسکو
از انواع نشانههای این آفت این است که باعث ایجاد سرشاخههای کم برگ و خوشه میشود. این امر به خشکی کامل شاخهها و خوشهها منتهی میشود. زمانی که به سرشاخههای خشک به خوبی نگاه کنیم ، می بینیم که در قسمت نوک آن جوانههایی هستند که در آنها سوراخی وجود دارد که نشانهای از وجود آفت در آن است، اگر با چاقو یا قیچی سوراخ ها را باز کنید، سوسکهای زیر زرد خرمایی رنگ و یا لاروهای آن را خواهید دید که در درون شاخهها و جوانهها زندگی میکنند.بهترین راه مبارزه با این سوسک ها که سوسکو نامیده میشوند، این است که زمانیکه در تابستان سرشاخههای خشک دیده شد با قیچی آنها را هرس کنید و بیرون از باغ بریزید تا سوسکها نتوانند دیگر وارد بقیه قسمتهای گیاه و باغ شوند.
سن سبز پسته:
آفت سن سبز پسته به دو گونه به درختان پسته صدمه میزند: اول زمانی که آفت سن از درخت تغذیه میکند، رشد مغز پسته پیش از به وجود آمدن پوست آن رشد نمیکند و در نتیجه سبب خشکی پسته که بر روی خوشه است میشود. دوم زمانی که مغز به طور کامل تشکیل شد و پیش از عمل برداشت پسته، سن از مغز پسته تغذیه میکند. این عمل سبب به وجود آمدن یک مدل بیماری که از قارج تشکیل میشود، میشود. این قارچها بر روی مغز پسته که از شکاف پوسته بیرون زده سبب ایجاد لکههایی میشود و باعث تلخ شدن طعم پسته میشوند. ماسوی پسته نامی است که باغداران روی این پستههای تلخ گذاشتهاند.
زنجره پسته یا همان شیره تر:
این آفت از جایی حشرات میوهها را نیش میزنند، شیره بیرون میزند و این ترشحات بر روی برگها میریزد. مایع بیرون زده از میوهها هم باعث میشود که برگها بسوزند و هم به دلیل آلودگی محل مناسبی برای رشد قارچهای ساپروفیت میشود. درختهایی که به این آفت دچار میشوند، دوده یا فوماژین هم میگیرند. به همین ترتیب این آفت میوهها را خشک میکند و یا ممکن است دیگر هیچ میوهای بر درخت بر جای نگذارد.
پروانه چوب خوار پسته:
یکی دیگر از معروف ترین و مهم ترین آفات درخت پسته در نواحی از کشور که در آن پسته میروید، آفت پروانه چوب خوار پسته است. این حشرهای است که بر کل درختان پسته زندگی میکند. حتی اگر درخت ضعیف یا قوی باشد، این آفت از آن تغذیه میکند و فضولات خود را در دم خوشهها بر جای میگذارند. این آفت در آغاز سبب ریختن مقداری از دانهها میشود، به طوری که خوشههایی که به این آفت الوده میشوند نسبت به خوشههای سالم کمتر میوه میدهند.