تعریف اجرتالمثل و شرایط تعلق آن به زن به زبان ساده
اجرتالمثل چیست ؟ در چه مواردی مرد باید آن را بپردازد ؟ اگر مردی قصد داشته باشد زن خود را بدون رضایت او طلاق دهد باید تمامی حق و حقوق زن را بپردازد. یکی از این حقوق زن اجرتالمثل است. هر اندازه که مدت زندگی مشترک بیشتر باشد، این حقوق نیز افزایش مییابد و به همین دلیل بسیاری از مردانی که بدون هیچ دلیل منطقی قصد طلاق دادن همسر خود را دارند، از این مساله منصرف میشوند. اگر زن علاوه بر تکمین عام و خاص که در زیر به آن اشاره کرده ایم کار دیگری در منزل همسرش کرده باشد مستحق پاداشی است که به آن اجرتالمثل گفته میشود.
تمکین عام :تمکین عام به معنای حضور زن در زندگی مشترک و عمل به وظایفی است که شرع و قانون تعیین کرده است. مثلا زن شرعا نمیتواند بدون اجازه همسرش از خانه خارج شود. ادامه تحصیل و کار کردن زن در خارج از منزل نیز باید با اجازه شوهر باشد، هر چند در حال حاضر بسیاری از زنان این حقوق را در عقدنامه دریافت میکنند.
تمکین خاص:تمکین خاص نیز به معنای عمل کردن زن به وظایف زناشویی است.
شرایط تعلق اجرتالمثل
* اگر زوجه در امور خانهداری، شرط ضمن عقد داشته باشد، نوبت به اجرتالمثل نمیرسد.
*چنانچه مرد به ناحق و به دور از انصاف، مصمم به طلاق شود به حکم دادگاه، اجرتالمثل کارهایی که شرعاً برعهده زن نبوده و در سالیان زندگی مشترک انجام داده است، ازطرف زوج به زوجه پرداخت شود
*درخواست طلاق نباید از سوی زوجه باشد و لازم است که شوهر قصد طلاق داشته باشد.
*اگر درخواست طلاق از سوی مرد باشد اما دلیل طلاق دادن مرد تخلف زن از وظایف همسری یا سوء اخلاق و رفتار زوجه باشد به زن اجرتالمثل تعلق نمی گیرد .( پس اجرتالمثل مثل مهریه نیست که در هر شرایطی تعلق بگیرد و باید زن مشکل اخلاقی یا مشکل خاصی نداشته باشد و مرد اگر بی دلیل زنش را طلاق بدهد و زن او شاغل بوده باشد باید اجرتالمثل این سالهای زندگی را به او بدهد. تحصیلات زن نیز مساله دیگری است که در اجرتالمثل او موثر است. استدلال این نظریه نیز این است که دستمزد یک پرستار با تحصیلات لیسانس بسیار بیش از دستمزد پرستاری با تحصیلات دیپلم است. پایگاه اجتماعی، شئون زن، شغل پدر، محل زندگی در زمان مجردی و تحصیلات در زمان تجرد و بعد از ازدواج هم در افزایش میزان اجرتالمثل تاثیر قابل توجهی دارد.)
*اگر مادری فرزند خود را از شیر خود تغذیه کرده باشد نیز مشمول دریافت اجرتالمثل بیشتری است. اینکه زنی در هنگام ازدواج، فرزند یا فرزندان قبلی همسرش از زن سابقش را نیز بزرگ کند، باز هم سبب افزایش میزان اجرتالمثل زن میشود. ممکن است مردی بخشی از ایام زندگی خود را در ماموریت کاری خارج از کشور یا مثلا زندان گذرانده باشد. این مساله نیز در کاهش یا افزایش اجرتالمثل موثر است. معمولا برای ایام عقد و زمانی که زن در خانه پدرش است و با همسرش دچار مشکل میشود، اجرتالمثلی تعلق نمیگیرد.