داروی گیاهی درجه یک برای درمان عفونتهای ادراری
پنیرک گیاهی است که در طب سنتی خواص بیشماری دارد و از برگ و گل آن استفادههای بهینه میشود. اما خاصیت آنتیبیوتیکی آن زبانزد است، فقط کافی است ۴۰گرم گیاه پنیرک را بههمرا یک لیتر آب جوش به مدت ۱۰دقیقه بگذاریم تا دم بکشد. یک فنجان از این دمکرده را روزی سهبار بنوشید تا عفونتهای ادراری، برونشیت و عفونتهای سرخک و مخملک ازبین بروند.
اطلاعاتی در باره این گیاه:پنیرک با نام علمی Malva sylvestris در عربی خبازی نامیده میشود. گیاهی است علفی، به ارتفاع تا ۶۰ سانتیمتر و پایا. به صورت خودرو، در بسیاری از نقاط میروید و برای استفاده نیز کشت میگردد.قسمت مورد استفادهٔ پنیرک برگ و گل میباشند. البته در اکثر نواحی، گل پنیرک مورد استفاده قرا میگردد. این گیاه در ایران رویش ندارد و گونهٔ نزدیک به آن به نام M.neglecta مورد استفاده قرار میگیرد. گونهٔ موجود در ایران، به بلندی گونهٔ اول نیست و به حالت تقریباً خوابیدهاست و حداکثر تا ۴۰ سانتیمتر مرتفع میشود. برگها دارای حالت دایرهای و دندانه دار و گلها، بنفش رنگ و کوچک هستند.قسمت مورد استفادهٔ پنیرک در ایران، گلهای بنفش رنگ خشک شدهٔ آن میباشد. محل رویش گیاه در ایران نواحی البرز، اطراف تهران، شمال ایران، آذربایجان، آستارا، اصفهان، نواحی مرکزی ایران، خراسان، دامغان، سمنان، بهبهان، جنوب ایران، کرمان، بلوچستان و سایر نقاط میباشند.
پَنیرَک از گیاهان خزنده و پایا با بلندای ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتر(در برخی شهرهای ایران مثل دزفول ۵۰سانتی متر) و ساقههای ستبر، شاخهشاخه و کرکدار و منشعب و رنگ گلها آبی و صورتی و میوه مسطح است. این سرده در ایران ۱۰ گونه گیاه علفی یکساله یا چندساله دارد. این گیاه در درمان سرماخوردگی مؤثر است و در اغلب نقاط ایران به ویژه در استان خوزستان و شهرستان اندیمشک و دشت های اطراف آن شهرستان به وفور میروید.
از نظر طب سنتی گیاه پنیرک را معتدل میدانند، اخلاط غلیظ را رقیق و اخلاط خیلی رقیق را معتدل میکند. ساییدگی برگ آن برای شکستگی اعضاء مفید است، ترکیب آن با روغن زیتون برای سوختگی و عقرب گزیدگی مفید است، دم کردهٔ ساقه و برگ آن با شکر، گرفتگی صدا را برطرف میسازد.
در درمان التهابهای تنفسی و جوشهای پوستی کاربرد دارد، دارای ویتامین A و B و C است و در درمان بیماریهای کلیه و مثانه بسیار مؤثر است، ضدسرفه و مرهم سینه است.
برگ و ریشه پنیرک اگر به شکل ضماد درآید و روی دمل یا کورک قرار گیرد باعث میشود تا بسیار سریع سر باز کنند.
جوشاندهٔ آن برای عفونتهای مثانه، اسهال خونی و سرفههای شدید مؤثر و مفید است، دم کردهٔ آن برای کسانی که دچار یبوست و دارای معده و رودههای تنبلی هستند، توصیه میشود.
در درمان برونشیت و استفراغ نیز استفاده میشود، به صورت غرغره در رفع تحریکات مخاط دهان و درد گلو اثر مفیدی دارد و همچنین برای رفع سوزش مجرای ادرار مفید است.
برای رفع جوشهای صورت نیز میتوان از پنیرک استفاده کرد ضمن این که درد و ناراحتیهای محل جوش را تسکین میدهد و به صورت کمپرس یا لوسیون در درمان سوختگیها مؤثر است.
در هندوستان از گیاه پنیرک به عنوان داروی لعابدار نرمکننده و خنککننده استفاده میشود، ۳۰۰ گرم برگ خشک پنیرک را در یک لیتر آب میجوشانند و به عنوان مسکن میخورند.
استعمال جوشانده آن به صورت کمپرس گرم و حمام، در رفع ناراحتیهای بواسیر، بعضی تومورها، ورم پلک چشم و غیره بین مردم معمول است.
از جوشاندن گل و برگ آن در نیم لیتر آب، محلولی به دست میآید که اثر نرمکننده در پوست بدن دارد و به صورت لوسیون مالیدن بر روی پوست، آرامش و نرمی خاصی به افرادی که دارای پوست حساس و لطیف هستند میبخشد.
برای تسکین ناراحتیهای ناشی از تابش گرمای خورشید و آفتاب زدگی، جوشانده ۵۰۰ گرم گل یا ریشه گیاه را در یک لیتر آب تهیه کرده و پس از صاف کردن به ملایمت در محل سوختگی میمالند.
برای رفع سردردهای یک طرفه شدید، دل پیچه، ورم لوزهها، درد گلو و آنژین اثر مفید دارد.