ضد عفونی کردن آب با این روش های مفید

یکی از مهم ترین راه های سالم ماندن این است که آب ما سالم باشد . گند زدایی آب امری واجب وحتمی است . گندزدایی آب با کلر :یکی از رایج ترین و کاربردی ترین روش های به کار رفته در تصفیه آب های آشامیدنی و حذف عوامل بیماری زا از آن، استفاده از کلر می باشد. در پاسخ به این سوال که کلر چیست می توان گفت کلر یکی از هالوژن های موجود در گروه IV در جدول عناصر شیمیایی می باشد که دارای عدد اتمی ۱۷ بوده و با CL نمایش داده میشود. از مهم ترین ویژگی های این عنصر می توان به فرار بودن و قدرت بسیار بالای اکسید کنندگی آن اشاره نمود. به همین دلیل برای از بین بردن باکتری ها و قارچ ها و ذرات آلوده در آب استفاده میشود. با توجه به اینکه در صورت واکنش شیمیایی کلر با آب، اسید هیپوکلرو HOCL تولید میشود و قدرت بسیار زیادی برای حمله به باکتری ها و از بین بردن آنها دارد، لذا می تواند در مدت زمان کوتاه حجم بسیار زیادی از عوامل بیماری زا را در آب های آشامیدنی از بین ببرد.کلر مورد استفاده برای گندزدایی آب استخر و آبهای آشامیدنی دارای انواع مختلفی بوده و با به صورت های متفاوتی از قبیل هیپوکلریت سدیم، هیپوکلریت کلسیم (کلر جامد)، اسید هیپوکلرو یا گاز کلر و دی اکسید کلر برای گند زدایی استفاده میشوند. علیرغم قدرت اکسید کنندگی بسیار بالا و حذف میکروب ها و همچنین قیمت ارزان تر آن نسبت به سایر ترکیبات شیمیایی، این شیوه ضد عفونی کردن آب با معایبی همراه می باشد که از قبیل:
گاز کلر سمی می باشد و موجب مسمویت شدید و خفگی می گردد
تماس کلر با پوست منجر به سوزش شدید میشود
هیچ یک از ترکیبات کلر را نباید در فضای بسته با سایر مواد شیمیایی استفاده نمود چون احتمال انفجار در آنها زیاد می باشد.
استفاده زیاد از آن منجر به باقی ماندن اثرات و ترکیبات جانبی مضر می گردد که لازم است با شیوه های مختلف اثرات آن تا حد امکان کاهش یابد.
برخی از روش های گندزدایی تلاش میکند تا دیوار سلولی میکروب های بیماری زا را تخریب نموده و به طور کامل آنها را از بین ببرند.با استفاده از ترکیبات فنلی می توان تراوایی غشایی سیتوپلاسم ها را دچار تغییر نمود و در نهایت عوامل مغذی از سلول خارج شده و به مرور از بین میروند و مانع از رشد و تکثیر آنها خواهد شد.بعضی از شیوه های ضد عفونی کننده آب تلاش میکنند تا پروتئین ها را لخته نموده و عوامل اسیدی و قلیایی را تغییر داده و منجر به مرگ سلول ها شوند. در برخی از روش ها هدف تغییر در ساختار و آرایش آنزیم ها می باشد که در نهایت باعث از بین رفتن سلول های بیماری زا خواهد شد.با توجه به تاثیراتی که هر یک از روش ها و مواد و گازهای ضد عفونی کننده بر ساختار سلول ها ایجاد می کنند، در نتیجه هر یک از روش ها و مواد گند زدا نمی توانند برای تمام آلاینده های موجود در آب مناسب باشند. به همین دلیل لازم است چند فاکتور مهم را برای انتخاب روش های گند زدایی آب مد نظر قرار داد که عبارتند از:
نوع میکروب ها و میکروارگانیسم های بیماری زا موجود در آب
مقدار و حجم سلول های بیماری زا
شرایط محیطی تصفیه خانه و میزان دسترسی به نور خورشید
دما و مقدار ph آب
میزان بودجه در دسترس برای ضدعفونی کردن آب
رایج ترین روش های گندزدایی آب
با توجه به فاکتورهایی که به آنها اشاره شد می توان از روش ها و مواد مختلفی برای ضدعفونی کردن آب استفاده نمود که از رایج ترین آنها می توان به گزینه های زیر اشاره نمود:
ضد عفونی کردن آب با ازن
از دیگر روش های بسیار رایج برای ضد عفونی کردن آب های آشامیدنی و استخر می توان به استفاده از ازن O3 اشاره نمود. این مولکول سه اتمی اکسیژن مانند کلر ناپایدار نبوده و خاصیت اکسید کنندگی بالایی دارد. با توجه به سرطان زا بودن کلر و ناپیداری بالای ازن و تبدیل شدن آن به اکسیژن پس از ورود به آب و نداشتن ترکیبات جانبی و مضر، از این گاز برای گند زدایی آب استفاده میشود. لازم به ذکر است که تاثیر و نقش ازن در تصفیه آب و فاضلاب ۲۵ مرتبه بیشتر از کلر قدرت ضدعفونی کننده داشته و خاصیت اکسید کنندگی و لخته سازی آن نیز بیشتر از کلر می باشد و به همین دلیل تاثیر زیادی بر تبدیل COD بر BOD و حذف BOD و کاهش بو در آب ایجاد می کند.
ضدعفونی کردن آب با آب ژاول
قبل از بررسی روش تصفیه با این مواد، لازم است به این سوال پاسخ دهیم که آب ژاول چیست؟ آب ژاول یا هیپوکلریت سدیم که با نام های کلر مایع و آنتی فرمین و اکسید کلراید سدیم نیز شناخته شده می باشد، مایعی زرد رنگ بوده و برای ضد عفونی آب و همچنین سطوح مورد استفاده قرار میگیرد. این محلول از دمیدن گاز کلر درون سدیم هیدروکسید به دست می آید. با توجه به قدرت بسیار بالای این ترکیب شیمیایی بر حذف باکتری ها و عوامل بیماری زا موجود در آب های استخر، از آب ژاول برای ضد عفونی استفاده میشود. البته لازم به ذکر است که این محلول برای گند زدایی آب های آشامیدنی کاربرد ندارد. علاوه براین، لازم است به این مساله نیز توجه شود که استفاده از آب ژاول یا وایتکس در محیط های بسته موجب خفگی شده و به شدت در ایجاد حساسیت های پوستی موثر می باشد.
ندزدایی آب با برم
به منظور تصفیه آب استخر می توان از برم br2 استفاده نمود که برخلاف کلر اثرات جانبی و مواد مضر به جای نگذاشته و قدرت ضد عفونی کنندگی بالایی دارد و مانع از رشد جلبک و قارچ در کف و دیواره های استخرها میشود. لازم به ذکر است که این ماده شیمیایی قادر به حذف آمونیاک و ازت موجود در آب نبوده و ورود آن به آب های آشامیدنی در نهایت منجر به تغییر در طعم آب خواهد شد. علاوه بر ضد عفونی کردن آب های استخر، از برم برای برج های خنک کننده نیز استفاده میشود.
از جمله ویژگی های گند زدایی آب با برم می توان به موارد زیر اشاره نمود:
خاصیت حل شوندگی برم سه برابر کلر بوده و نیاز به گازهای خطرناک برای تولید آن نمی باشد
مقدار پسماند در آب بسیار کم بوده و ترکیبات مضر از خود به جای باقی نخواهد گذاشت
دارای خاصیت خورندگی بالایی بوده و بر روی فلزات اثرات منفی ایجاد می کند
بالا بودن غلظت برم در آب استخر در نهایت می تواند منجر به سوزش چشم و مخاط شود
گند زدایی آب با ید
برای اولین بار در جنگ جهانی اول از ید I2 برای ضد عفونی کردن آب استفاده شد و نسبت به کلر قیمت بالاتری دارد. علیرغم قدرت گند زدایی بالا ید، از آن در تصفیه خانه ها استفاده نمیشود چون گران بوده و اثرات فیزیولوژیکی نامطلوبی را ایجاد می کند که به شدت بر سلامت بدن تاثیرگذار خواهد بود. به همین دلیل از این شیوه تنها برای تصفیه و ضد عفونی کردن منایع آبی کوچک در اردوگاه ها و کمپ ها استفاده شده و برای محیط هایی که خانم های باردار از آن آب استفاده می کنند این ماده شیمیایی توصیه نمیشود.
ضد عفونی کردن آب با اشعه UV
یکی از روش های گند زدایی آب که در چند سال اخیر مورد توجه قرار گرفته است، استفاده از اشعه UV می باشد که باعث میشود تا رشد باکتری های بیماری زا با اختلال مواجه شده و به مرور به طور کامل از منابع آبی حذف شوند. برای تابش اشعه ماورابنفش از لامپ های مخصوص استفاده میشود و به چند دلیل مهم می توان از این شیوه برای حذف عوامل بیماری زا در آب استفاده نمود؛ مانند عدم تاثیر منفی بر نحوه و رشد از بین بردن باکتری ها کمک اشعه ماورابنفش با تغییر در دما و PH آب! علاوه براین، سرعت گند زدایی با UV بسیار کم بوده و اثرات جانبی نیز بر آب باقی نخواهد ماند. البته لازم به ذکر است که با این شیوه تنها باکتری هایی از بین میروند که در مقابل تابش نور و اشعه قرار گیرند و پراکنده بوده باکتری ها تاثیر منفی بر راندمان کار ایجاد خواهد کرد.
علاوه بر لامپ های UV همچنین می توان از نور طبیعی خورشید نیز برای این منظور استفاده نمود. نور خورشید یکی از منابع طبیعی برای انتقال اشعه ماورا بنفش به آب های موجود در تصفیه خانه های روباز می باشد که در کاهش عوامل بیماری زا در آنها تاثیرگذار است.
گندزدایی آب با حرارت
از قدیمی ترین و رایج ترین و ارزان ترین راهکارها برای گند زدایی آب های آشامیدنی می توان به حرارت دادن اشاره نمود. با توجه به اینکه تمام باکتری های موجود در آب تنها با ۲۰ دقیقه جوشاندن به طور کامل از بین میروند، لذا می توان منابع محدود آب را با این شیوه ضد عفونی نمود.