منابع ویتامین آ و فواید و عوارض این ویتامین
ویتامین A را اغلب ویتامینی برای تقویت چشم و بینایی می شناسیم و منبع اصلی آن را هویج می دانیم . اما این ویتامین خواص بیشماری دارد که بهتر است با آن آشنا باشید. منابع طبیعی این ویتامین و عوارض مصرف بیش از حد آن نیز در ادامه ذکر شده است.
منابع طبیعی ویتامین آ :
گوشت : جگر گاو و جگر مرغ هر دو سرشار از ویتامین A است. براساس گزارش اداره مکمل های غذایی NIH، مصرف ۸۵ گرم جگر گاو حاوی ۵۴۵ درصد ارزش روزانه ویتامین A بوده درحالیکه ۸۵ گرم جگر مرغ محتوی ۳۴۵ درصد ارزش روزانه این ویتامین است.
شیر و لبنیاتی مانند پنیر جزو منابع طبیعی خوب ویتامین A محسوب می شود . به دلیل اینکه ویتامین A در شیرپرچرب وجود دارد، شیرهای بدون چربی با ویتامین A غنی شده است.یک فنجان شیر خامه گرفته شده غنی شده، ۵ درصد ارزش روزانه توصیه شده ویتامین A را تامین می کند، درحالیکه مصرف ۳۰ گرم از پنیر چدار ۶ درصد ارزش روزانه دارد.
به طور کلی میوه ها فقط در برخی موارد همانند سبزیجات منابع خوبی برای کاروتنوئید به حساب می آیند. براساس اداره مکمل های غذایی NIH، طالبی بهترین منبع کاروتنوئید در میوه ها بوده به طوریکه مصرف یک فنجان از این میوه ۱۱۰درصد ارزش روزانه دارد. سایر منابع غنی از کاروتنوئید در میوه ها شامل زردآلو، انبه، پاپایا، هلو، گریپ فروت، هندوانه و آلو می شود.هویج فراوان ترین منبع ویتامین A به حساب می آید زیرا یک فنجان هویج خام ۶۸۶.۳ درصد ارزش روزانه ویتامین A را تامین می کند. همچنین اسفناج، فلفل دلمه ای قرمز، سبزی کلارد، سیب زمینی شیرین، شلغم، خردل، بروکلی و کدوحلوایی جزو منابع غنی ویتامین A است. درحالیکه گوجه فرنگی، بروکسل، لوبیا سبز، خیار، کدو سبز، نخود فرنگی و کرفس میزان کمتری کاروتنوئید دارند.
فواید ویتامین آ :
یکی از خواص مهم ویتامین آ ، درمان مشکلات پوستی است؛ این ویتامین با خاصیت آنتی اکسیدانی که دارد برای درمان آکنه و سایر بیماری‌های پوستی و چین و چروک مفید است.
مصرف ویتامین A رابطه مستقیمی با کیفیت رشد جنین در طول دوران بارداری دارد؛ در زنان باردار ویتامین A در رشد بسیاری از ارگان‌های جنین مثل سیستم عصبی، قلب، کلیه ها، چشم ها، ریه‌ها و پانکراس نقش موثری دارد.
مصرف منظم و به اندازه ی این ویتامین مانع از این می شود که شما دچار پوکی استخوان شوید.
مصرف ویتامین A همچنین رابطه حیاتی با عملکرد مناسب سیستم ایمنی بدن دارد.
ویتامین A ماده اساسی برای رشد سلول‌ها است، به همین دلیل می‌تواند نقش موثری در کنترل روند پیدایش و یا رشد سلول‌های غیر طبیعی عامل ایجاد سرطان ایفا کند.
ویتامین A در محافظت از قرنیه نیز نقشی اساسی دارد.
عوارض مصرف زیاد ویتامین آ :
ویتامین A محلول در چربی است و میزان اضافی آن از بدن دفع نمی‌گردد؛ بنابراین نه‌تنها خانم‌های باردار، بلکه همه افراد پیش از مصرف کپسول یا قرص ویتامین A، باید با پزشک مشورت کنند، اما این احتیاط در بانوان باردار بیشتر است، زیرا مصرف بیش از حد آن می‌تواند سبب نقص در جنین شود.
عوارض ویتامین A در افراد مختلف بر اساس دوز مصرفی متفاوت است و می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
مشکلات کبدی
کاهش تراکم استخوان
زردی
ریزش مو
بی‌اشتهایی
بدخلقی
حالت تهوع و استفراغ
خشکی پوست
درد مفصلی
سردرد
کنفوزیون و یا گیجی و کاهش هوشیاری در موارد مسمومیت با ویتامین A
همچنین افرادی که به بیماری‌های کبدی و کلیوی دچار هستند، نباید بدون توصیه پزشک کپسول مکمل ویتامین A مصرف کنند. مکمل ویتامین A می‌تواند با برخی انواع قرص ضد بارداری، ضد انعقاد خون، ضد آکنه، داروهای سرطان و… تداخل داشته باشد.
