کامل ترین مطلب درباره نرمی استخوان
نرمی استخوان یا بیماری راشستیسم موضوعی است که در این پست به بررسی کامل آن خواهیم پرداخت.
یماری نرمی استخوان بین افراد ۶ تا ۳۶ سال رایج است. کودکانی که در سن رشد هستند، در معرض ابتلا به نرمی استخوان قرار دارند. معمولا آن دسته از افرادی که در مناطق دور از دسترس آفتاب زندگی میکنند، رژیم غذایی آنها گیاهخواری است یا شیر نمینوشند دچار کمبود ویتامین D خواهند شد. در بعضی موارد هم، نرمی استخوان ناشی از شرایط ارثی است.معمولا نرمی استخوان در ایالات متحده چندان رایج نیست. در دههی ۱۹۴۰ که تولید غذاهای غنی شده از ویتامین D در این کشور افزایش پیدا کرد، مشکل نرمی استخوان هم به دنبال آن ناپدید شد.
راشیتیسم یا نرمی استخوان، نرم و ضعیف شدن استخوانها در کودکان است که معمولاً به دلیل کمبود شدید و طولانی مدت ویتامین D ایجاد میشود. مشکلات نادر وراثتی نیز میتواند باعث ایجاد راشیتیسم شود. ویتامین D به جذب کلسیم و فسفر از مواد غذایی کمک میکند؛ بنابراین کمبود ویتامین D، حفظ مقادیر مناسب کلسیم و فسفر در استخوانها را دشوار میکند و این میتواند باعث ایجاد راشیتیسم شود. به طور کلی اضافه کردن ویتامین D یا کلسیم به رژیم غذایی مشکلات استخوانی مرتبط با نرمی استخوان را اصلاح میکند. اگر نرمی استخوان به دلایل دیگری ایجاد شده باشد، ممکن است داروها و روش درمان کودک تغییر کند. برخی تغییرات ساختاری استخوانها برای اصلاح ممکن است به جراحی نیاز داشته باشند. برخی مشکلات نادر ارثی مرتبط با کاهش فسفر یا سایر مواد معدنی، به داروهای دیگری برای اصلاح نیاز دارند.
چنانچه رژیم غذایی شما گیاهخواری است و از حضور مواد غذایی مانند ماهی، تخم مرغ یا شیر خبری نیست، خطر ابتلای شما به نرمی استخوان افزایش پیدا میکند. علاوه بر این، اگر جزو آن دسته از افرادی هستید که در هضم شیر مشکل دارند یا به لاکتوز آن حساسیت نشان میدهند، ممکن است به نرمی استخوان مبتلا شوید. در این میان، نوزادانی که تنها تغذیهی آنها شیر مادر است، احتمال کمبود ویتامین D در بدن آنها وجود دارد. زیر شیر مادر ویتامین D کافی برای جلوگیری از بیماری نرمی استخوان را ندارد.
علائم نرمی استخوان چیست؟
تاخیر در رشد
تاخیر در مهارتهای حرکتی
درد در ستون فقرات، لگن و پاها
ضعف عضلانی
از آنجا که نرمی استخوان بافت نواحی در حال رشد در انتهای استخوان کودکان (صفحات رشد) را تحت تاثیر قرار میدهد، میتواند باعث ناهنجاریهای اسکلتی زیر شود:
پرانتزی شدن پا و زانو
ضخیم شدن مچ دست و مچ پا
سینه کبوتری و برجسته
عدم درمان بیماری نرمی استخوان میتواند منجر به موارد زیر شود:
عدم رشد
ستون فقرات خمیده و غیرطبیعی
ناهنجاریهای استخوانی
نقایص دندانی
تشنج
نرمی استخوان چگونه تشخیص داده میشود؟
در طول معاینات بالینی، پزشک به آرامی روی استخوانهای کودک فشار میآورد، ناهنجاریها را بررسی کرده و در حین معاینه به موارد زیر توجه میکند:
جمجمه؛ نوزادان مبتلا به نرمی استخوان دارای استخوان جمجمهی نرمی هستند و در بسته شدن فونتانل یا ملاج دچار تاخیر هستند.
پاها؛ در حالی که حتی پاهای کودکان نوپا سالم نیز کمی حالتی پرانتزی دارد، اما این کمان در کودکان مبتلا به راشیتیسم به صورت اغراق آمیزی دیده میشود.
قفسه سینه؛ قفسه سینه در کودکان مبتلا به نرمی استخوان دچار ناهنجاری میشود. این ناهنجاریها میتواند باعث صاف و تخت شدن قفسه سینه و دندهها یا حتی برجستگی و حالت قفسه سینه کبوتر شود.
مچ دست و مچ پا؛ مچ دست و پا در کودکان مبتلا بزرگتر و ضخیم تر از حالت نرمال است.
عکس رادیوگرافی ساده از استخوانهای آسیب دیده میتواند ناهنجاری استخوان را نشان دهد، آزمایش خون و ادرار میتواند تشخیص نرمی استخوان را تأیید کند و همچنین بر پیشرفت درمان نظارت داشته باشد.
دلایل ایجاد نرمی استخوان چیست؟
بدن کودک برای جذب کلسیم و فسفر از مواد غذایی به ویتامین D احتیاج دارد، بنابراین در صورتی که ویتامین D به میزان کافی در دسترس بدن کودک وجود نداشته باشد و یا بدن فرد قادر به استفاده مناسب از ویتامین D موجود نباشد، کودک دچار راشیتیسم میشود. گاهی اوقات، کمبود یا عدم دریافت کافی کلسیم و ویتامین D میتواند باعث ایجاد نرمی استخوان شود.
کمبود ویتامین D
کودکانی که به اندازهی کافی ویتامین D از این دو منبع دریافت نمیکنند، میتوانند دچار کمبود شوند:
نور خورشید؛ پوست کودک در هنگام قرار گرفتن در مقابل نور خورشید به تولید ویتامین D میپردازد. در کشورهای توسعه یافته، کودکان زمان کمتری در خارج خانه میگذرانند و همچنین به احتمال زیاد از کرمهای ضد آفتاب استفاده میکنند که این امر باعث عدم دریافت نور خورشید توسط پوست و عدم تولید ویتامین D میشود.
مواد غذایی؛ روغن ماهی، زرده تخم مرغ و ماهیهای چرب مانند سالمون و ماهی خال مخالی یا قباد سرشار از ویتامین D هستند. علاوه بر آن ویتامین D به برخی غذاها و نوشیدنیها مانند شیر، غلات و برخی از آب میوهها اضافه شده است.
بدن ما، بیشترین بخش از ویتامین D مورد نیاز خود را از آفتاب دریافت میکند. بنابراین اگر در مناطق سردسیر زندگی می کند که تابش نور خورشید در آنجا اندک است، بیش از سایرین در معرض ابتلا به نرمی استخوان قرار دارید. همچنین اگر بیشتر ساعات کاری خود را در فضای بسته به سر میبرید، خطر بروز نرمی استخوان در شما شدیدتر خواهد بود.
نوعی از نرمی استخوان میتواند ارثی باشد. به این معنی که بیماری نرمی استخوان از طریق ژنهای شما منتقل میشود. این نوع نرمی استخوان، مانع از جذب کلسیم فسفات خواهد شد.
اختلال در جذب ویتامین D
برخی از کودکان با اختلالات مادرزادی در جذب ویتامین D به دنیا میآیند. برخی از این اختلالات عبارتند از:
بیماری سلیاک
بیماری التهابی روده
فیبروز کیستیک
مشکلات کلیوی
عواملی که میتوانند خطر ابتلا به راشیتیسم را افزایش دهند، عبارتند از:
پوست تیره؛ توانایی پوست تیره به دلیل دارا بودن مقادیر بالای ملانین در تولید ویتامین D از نور خورشید کاهش مییابد.
کمبود ویتامین D مادر در دوران بارداری؛ کودک متولد شده از مادر با کمبود شدید ویتامین D میتواند با علائم نرمی استخوان به دنیا بیاید یا در طی چند ماه پس از تولد علائم آن تظاهر مییابد.
زندگی در عرضهای جغرافیایی شمالی؛ کودکانی که در مکانهای جغرافیایی که نور خورشید به آن کمتر تابیده میشود زندگی میکنند، بیشتر از معرض ابتلا به راشیتیسم هستند.
تولد زودرس؛ نوزادانی که قبل از موعد مقرر متولد میشوند، دارای سطح ویتامین D کمتری هستند، زیرا مدت زمان حضور آنها در رحم جهت دریافت ویتامین از مادران کمتر است.
داروها؛ به نظر میرسد برخی از داروهای ضد تشنج و داروهای ضد ویروسی، که برای درمان عفونت HIV استفاده میشوند، در توانایی بدن جهت استفاده از ویتامین D اختلال ایجاد میکنند.
شیردهی؛ ویتامین D موجود در شیر مادر به اندازهای نیست که بتواند از ابتلا به نرمی استخوان جلوگیری کند، بنابراین کودکانی که به طور انحصاری از شیر مادر تغذیه میشوند، باید قطره ویتامین D دریافت کنند.
چگونه از نرمی استخوان پیشگیری کنیم؟
قرار گرفتن در معرض نور خورشید بهترین منبع تامین ویتامین D است، در اکثر فصول سال، ۱۰ تا ۱۵ دقیقه قرار گرفتن در معرض آفتاب ظهر کافی است. با این حال اگر پوست تیره دارید، اگر زمستان است یا در عرضهای جغرافیایی شمالی زندگی میکنید، ممکن است نتوانید ویتامین D کافی را از قرار گرفتن در معرض آفتاب دریافت کنید. علاوه بر این به دلیل جلوگیری از سرطان پوست، به ویژه در نوزادان و کودکان خردسال باید از قرار دادن آنها در نور آفتاب به صورت مستقیم خودداری و یا همیشه از ضد آفتاب و لباسهای محافظ استفاده کرد.
به دلیل جلوگیری از سرطان پوست، به ویژه در نوزادان و کودکان خردسال باید از قرار دادن آنها در نور آفتاب به صورت مستقیم خودداری و یا همیشه از ضد آفتاب و لباسهای محافظ استفاده کرد.برای جلوگیری از راشیتیسم، مطمئن شوید که کودک شما غذاهایی که به طور طبیعی حاوی ویتامین D هستند، مانند ماهیهای چرب مانند ماهی سالمون و ماهی تن، روغن ماهی و زرده تخم مرغ، یا مواد غذایی غنی شده با ویتامین D را مصرف میکند.
غذاهای غنی شده با ویتامین D عبارتند از:
مکملهای غذایی در نوزادان
غلات
نان
شیر، اما شامل غذاهای تهیه شده از شیر مانند ماست و پنیر نمی شود
آب پرتقال
برچسبها مواد غذایی را بررسی کنید تا میزان ویتامین D غذاهای غنی شده مشخص شود.
اگر باردار هستید، در مورد مصرف مکملهای ویتامین D از پزشک خود سوال کنید.
دستورالعملها توصیه میکنند که همه نوزادان باید روزانه ۴۰۰ IU ویتامین D دریافت کنند. به این دلیل که شیر انسان دارای ویتامین D کمی است، نوزادانی که به طور انحصاری از شیر مادر تغذیه میشوند باید روزانه مکمل ویتامین D دریافت کنند.
در صورتی که نوزادانی که از شیر خشک تغذیه میکنند به مقدار کافی ویتامین D دریافت نکنند، ممکن است به مکملهای ویتامین D احتیاج داشته باشند.
درمان نرمی استخوان چیست؟
بیشتر مبتلایان به نرمی استخوان را میتوان با مکملهای ویتامین D و کلسیم درمان کرد. در مصرف ویتامین D دوز تجویز شده توسط پزشک را به دقت دنبال کنید، زیرا مصرف بیش از حد ویتامین D میتواند مضر باشد. پزشک با استفاده از عکس رادیوگرافی و آزمایش خون، پاسخ به درمان کودک را کنترل خواهد کرد و در صورت وجود هرگونه بیماری ارثی نادر که منجر به کمبود فسفر شود، ممکن است مکملها و داروهای دیگری تجویز کند. در بعضی موارد از ناهنجاریهای پاها یا ستون فقرات، پزشک ممکن است برای قرار دادن بدن در وضعیت مناسب در هنگام رشد استخوانها، استفاده از بریس را پیشنهاد کند و ناهنجاریهای اسکلتی شدیدتر ممکن است نیاز به عمل جراحی داشته باشند.
در مصرف ویتامین D دوز تجویز شده توسط پزشک را به دقت دنبال کنید، زیرا مصرف بیش از حد ویتامین D میتواند مضر باشد.
چپ: فردی مبتلا به راشیتیسم. راست: همان فرد بعد از دو سال درمان. پاها کاملا صاف شدهاند.
چپ: فردی مبتلا به نرمی استخوان. راست: همان فرد بعد از دو سال درمان.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت بروز هر یک از علائمی همچون درد استخوانی، ضعف عضلانی یا ناهنجاریهای ظاهری اسکلتی در کودک، به پزشک خود مراجعه کنید.
پس از درمان نرمی استخوان چه اتفاقی میافتد؟
افزایش سطوح ویتامین D، کلسیم و فسفات به اصلاح اختلال نرمی استخوان کمک میکند. اکثر کودکان مبتلا به نرمی استخوان، پس از حدود یک هفته بهبود پیدا میکنند.
چنانچه نرمی استخوان در سنین کودکی درمان شود، تغییر شکلهای استخوانی در طول زمان بهبود پیدا کرده یا ناپدید میشود. با این حال، اگر درمان به موقع انجام نگیرد، ناهنجاریهای استخوانی می توانند دائمی شوند.
آیا جلوگیری از نرمی استخوان ممکن است؟
بهترین راه برای جلوگیری از ابتلا به نرمی استخوان، استفاده از رژیم غذایی حاوی مقادیر کافی کلسیم، فسفر و ویتامین D است. افراد مبتلا به اختلالات کلیوی باید سطح کلسیم و فسفات خود را به طور مرتب تحت نظارت پزشک خود قرار دهند.
همچنین با قرار گرفتن در معرض نور خورشید، میتوان از ابتلا به نرمی استخوان جلوگیری کرد. بر اساس سازمان بهداشت ملی انگلستان، چنانچه در ماههای مربوط به فصول بهار و تابستان، دستان خود را در معرض نور آفتاب قرار دهید، میتوانید از وقوع نرمی استخوان پیشگیری کنید.
اکثر بزرگسالان به مقدار کافی در معرض نور خورشید قرار دارند. با این حال، باید توجه داشته باشید که نور خورشید بیش از حد میتواند به پوست شما آسیب برساند. از این رو پیشنهاد میشود که از کرمهای ضد آفتاب برای جلوگیری از آفتاب سوختگی و آسیبهای پوستی استفاده کنید. گاهی استفاده از کرمهای ضد آفتاب ممکن است مانع از تولید ویتامین D در پوست شما شود؛ بنابراین مصرف غذاهای حاوی ویتامین D یا داروهای مکمل آن میتواند مفید باشد.