بیماری عرق کردن و خیس بودن کف دستها و درمانهای آن
کف دست شما همیشه خیس است و بی علت عرق می کنید ؟ ممکن است شما به بیماری هایپرهیدروزیس مبتلا باشید. خبر خوش این که این بیماری خطرناک نیست اگر چه آزار دهنده است. تعریق زیاد ناشی از هایپرهیدروزیس بیشتر از هر جای دیگری در دستها، پاها، زیربغل و کشاله ران اتفاق میافتد. دلیلش این است که بین ۲ تا ۴ میلیون غده عرق در سراسر بدن هستند که بیشترین نوع آن را غدد اِکرین تشکیل میدهند که محل تجمع آنها در همین نواحی است.
علائم هایپرهیدروزیس:
مرتب و بهشدت عرق میکنید؛
کف پاهایتان سرد و مرطوب یا خیس است؛
تعریقتان تا جایی شدید است که لباستان را بهوضوح خیس میکند؛
کف دستتان در بیشتر مواقع یا همیشه، سرد و مرطوب یا کاملا خیس است.
علل هایپرهیدروزیس چیست؟
علل هایپرهیدروزیس اولیه هنوز بهخوبی شناخته نشده است. در عوض، هایپرهیدروزیس ثانویه فهرستی طولانی از علل شناختهشده دارد. با اینکه گاهی بیماریهای عصبی، غدد درونریز، عفونتها و سایر بیماریهای سیستمی ممکن است سبب هایپرهیدروزیس شوند، بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری سالماند. هرچند گرما و هیجانات هم شاید جزو علل تعریق بیشازحد باشند، بیشتر افراد مبتلا تقریبا در تمام ساعتهایی که بیدارند صرفنظر از خلقوخو یا آبوهوا عرق میکنند.
آزمایش تعریق حرارتی
در این روش، پودری که به رطوبت حساس است روی پوست اعمال میشود. هنگامی که تعریق زیاد در دمای اتاق رخ میدهد، رنگ پودر تغییر میکند. سپس بیمار در معرض حرارت و رطوبت زیاد قرار میگیرد که باعث تغییر در کل بدن میشود. افرادی که مبتلا به هایپرهیدروزیس نیستند، وقتی در معرض گرما قرار میگیرند کف دستشان زیاد عرق نمیکند؛ اما بیماران مبتلا به هایپرهیدروزیس دستشان بهشدت خیس میشود. این آزمایش به پزشک در تعیین شدت بیماری نیز کمک میکند.
روشهای درمان هایپرهیدروزیس
۱-یونتوفورزیس
در این روش، دستوپا را در یک ظرف آب قرار میدهند و جریان الکتریکی را از آب عبور میدهند. هیچ دردی ندارد. بیشتر بیماران به ۲ تا ۴ جلسه ۲۰ تا ۳۰ دقیقهای نیاز دارند. بسته به واکنش بیمار، برنامه درمانی او با فواصل ۱ تا ۳ هفتهای انجام میشود.
۲. بوتاکس
تزریق بوتاکس اعصاب محرک غدد عرق را مسدود میکند. بیماران مبتلا به هایپرهیدروزیس ممکن است برای نتایج مؤثر به چندین تزریق نیاز داشته باشند. مقدار کمی بوتاکس با سوزن بسیار ظریف در تقریبا ۲۰ تا ۲۵ نقطه در هر زیر بغل تزریق میشود. ممکن است تا ۱۴ ماه از تعریق زیاد جلوگیری کند. معمولا با رعایت مراقبتهای پس از تزریق بوتاکس ناراحتی خاصی ایجاد نمیشود. در رابطه با هایپرهیدروزیس و بوتاکس، خوب است بدانید که سازمان غذا و دارو بوتاکس را برای درمان هایپرهیدروزیس زیربغل تأیید میکند.
۳. میرادرای
سازمان غذا و دارو این روش درمانی را در سال ۲۰۱۱ برای درمان تعریق زیاد ناحیه زیربغل تأیید کرد. این روش غیرتهاجمی با استفاده از انرژی الکترومغناطیسی و امواج مایکروویو، گرما را روی غدد عرق هدف میگیرد و آنها را از بین میبرد. ۱ ساعت بیشتر طول نمیکشد و از بیحسی موضعی هم استفاده میکنند. میتوان ۲ تا ۳ بار تا رسیدن به نتیجه دلخواه آن را تکرار کرد.
۴. داروهای آنتیکولینرژیک
این داروها خوراکیاند و مانع از انتقال پالسهای عصبی پاراسمپاتیک میشوند. این داروها برای کسانیاند که درمانهای قبلی را بدون موفقیت امتحان کردهاند. بیماران معمولا در عرض ۲ هفته متوجه بهبود علائم میشوند. نوعی از داروهای خوراکی مانند گلیکوپیرولات (روبینول) معمولا برای درمان هایپرهیدروزیس مناسب نیستند، زیرا عوارضی مانند خشکی دهان و تاری دید و احتباس ادرار ایجاد میکند.
۵. لیزر
استفاده از لیزر برای درمان میتواند غدد عرق زیربغل را هدف قرار دهد و آنها را از بین ببرد.
۶. ETS
آندوسکوپی سمپاتکتومی قفسه سینه یا ETS نوعی جراحی است که فقط در موارد شدید که سایر درمانها مؤثر نبودهاند انجام میشود. در این روش، اعصابی که پیامها را به غدد عرق میرسانند قطع میکنند. این روش تهاجمی است و بهندرت از آن استفاده میکنند. میتوان گفت آخرین راهحل است.
این روش درست به همان اندازه که مؤثر است خطرناک هم هست. حتی با تکنیکهای جدیدتر آندوسکوپی، بازهم ممکن است عوارضی مانند مشکلات ریوی و عصبی بروز کنند. معمولا برای درمان هایپرهیدروزیس صورت، دستها یا زیربغل از آن استفاده میکنند. برای درمان هایپرهیدروزیس پاها این روش را انجام نمیدهند، زیرا خطر اختلال دائمی در عملکرد جنسی وجود دارد.
بهبود علائم با روشهای خانگی
برخی از روشهای خانگی و بدون مراجعه به پزشک در بهبود علائم هایپرهیدروزیس مؤثرند:
۱. استفاده از ضدتعریقها
ضدتعریقهای بدون نسخه حاوی موادیاند که غدد عرق را بهشکل موقت مسدود میکنند. یکی از مؤثرترین آنها آلومینیمکلراید است. هر ضدتعریقی که این ماده را دارد کمکتان میکند. در صورتی که این ترکیب مؤثر نباشد، پزشک ضدتعریق قوی با هگزاهیدرات کلرید آلومینیم (دریسول) برایتان تجویز میکند.
درست قبل از خواب بهمدت ۲ تا ۳ شب متوالی و سپس تقریبا هفتهای یک بار از این ضدتعریق استفاده کنید. البته این ضدتعریق برای زیربغل مناسب است و برای دستوپا فایده ندارد. عارضه جدی آن سوزش و تحریک است. اگر قبل از استفاده از آن پوست را کامل خشک کنید و بعد از اعمال هم اجازه دهید روی پوستتان خشک شود، احتمال دارد برطرف شود.
نکته: ضدتعریق را با دئودورانت اشتباه نگیرید. دئودورانت تعریق را متوقف نمیکند و فقط با عطر و مواد ضدباکتری بوی بد بدن را از بین میبرد.
۲. پدهای زیربغل
این پدها زیر بغل لباس قرار میگیرند تا از لباس در برابر عرق محافظت کنند.
۳. لباس
لباسهایی که از الیاف مصنوعی مانند نایلون درست شدهاند ممکن است اوضاع را بدتر کنند. بهتر است لباسهای گشادتر با الیاف طبیعی بپوشید.
۴. کفش
کفشهای تهیهشده از مواد مصنوعی احتمال دارد علائم را بدتر کنند. مواد طبیعی مانند چرم گزینههای بهتریاند.
۵. جوراب
برخی از جورابهای تهیهشده از الیاف طبیعی در جذب رطوبت بهتر عمل میکنند، جوراب پشم مرینو یا پلیپرو بسیار مناسباند.
عوارض و پیامدهای هایپرهیدروزیس
اگر هایپرهیدروزیس درمان نشود، ممکن است پیامدهایی داشته باشد. برخی از آنها عبارتاند از:
عفونت ناخن، بهویژه ناخن پاها؛
تودههای پوستی ناشی از HPV یا زگیل (ویروس پاپیلومای انسانی)؛
عفونت باکتریایی، بهویژه در اطراف فولیکولهای مو و بین انگشتهای پا؛
عرقسوزشدن، این مشکل که گرمی دانه یا میلیاریا هم نامیده میشود، بثورات پوستی خارشدار و قرمزیاند که باعث احساس سوزش یا سوزنسوزنشدن میشوند؛
تعریق زیاد ممکن است بر اعتمادبهنفس، شغل و روابط بیمار اثر بگذارد. برخی از افراد ممکن است دچار اضطراب، استرس هیجانی، کنارهگیری اجتماعی و حتی افسردگی شوند، بنابراین پیامدهای روانی هم دارد.