از سیر تا پیاز سرترالین و جایگزین گیاهی آن

سرترالین یکی از داروهای معروف درمان افسردگی است. این دارو برای کنترل حملات هراس نیز تجویز می شود. هرگز بدون تجویز پزشک مصرف نکنید اگر بنا به دلایلی قادر به مصرف آن نیستید می توانید از داروی گیاهی بابونه یا سنبل الطیب استفاده کنید. اما هرگز مصرف را به صورت ناگهانی و یکباره و بدون اجازه ی پزشک خود قطع نکنید.

نحوه ی مصرف سرترالین

این دارو به صورت قرص و کپسول خوراکی ۵۰و۱۰۰میلی گرم موجود می باشد.
-از آنجا که این دارو بر روی سیستم عصبی تاثیر دارد،مصرف آن باید به صورت مداوم و تحت نظر پزشک باشد.اگرچه ممکن است در چند هفته ی ابتدایی درمان احساس بهبودی در شما ایجاد نشود،با این حال درمان خودرا ادامه دهید و طبق برنامه ی منظم به پزشک خود مراجعه کنید و همچنین برای بهبود روند درمان کلیه ی مشکلات و سوالات خودرا از پزشک یا داروساز خود سوال بفرمایید .
قطع این دارو به صورت ناگهانی و بدون نظر پزشک ،می تواند عوارض نامناسبی از جمله بروز حمله ی تشنجی برای بیمار در برداشته باشد لذا قطع این دارو بایدبصورت تدریجی و تحت نظر پزشک انجام شود.
-ممکن است پزشک شما درمان را با مقدار داروی کم شروع کند و پس از عادت کردن بدن،مقدار داروی شمارا افزایش دهد تا احتمال بروز عوارض ناشی از دارو کمتر شود.
-در صورتی که این دارو بصورت ۱ عدد در روز برای شما تجویز شده باشد،می توانید آن را در هر زمان از روز که راحت ترید میل کنید.اما برای همه ی روزها زمان مشخصی تعیین کنید و دارو را منظم مصرف نمایید. معمولاً توصیه می شود این صبح یا عصرها مصرف گردد.
_در صورتی که از این دارو جهت درمان اختلالات اضطرابی استفاده می نمایید،ممکن است پزشک درمان را با مقدار کم دارو آغاز کند.به این خاطر که در برخی افراد در دوهفته ی نخست درمان با سرترالین امکان بروز اضطراب یا افزایش آن وجود دارد.به همین دلیل بهتر است دارو با مقدار کم آغاز شود و به تدریج دوز آن افزایش یابد،لذا این دارو را دقیقا طبق دستورات پزشک مصرف نمایید و به مقدار مصرفی تاکید شده،دقت کنید.
_این دارو با غذا تداخل ندارد می توان قبل یا بعد از غذا آن را مصرف نمایید.
_در صورت فراموشی یک نوبت دارو بلافاصله آن را مصرف نمایید اما از دوبرابر کردن مقدار دارو در یک نوبت جداً خودداری نمایید.‎

در صورت سابقه مشکلات کبدی ،کلیوی،قلبی(ضربان قلب نامنظم)،صرع،دیابت نوع ۲،مشکلات چشمی(مانند گلوکوم یا آب سیاه)،مشکلات خونی(خون ریزی)،تغییر خلق و خوی شدید (سرخوشی ناگهانی) حتما پزشک خود را مطلع سازید.در صورت سابقه ی هرگونه حساسیت دارویی پزشک خود را مطلع کنید.در صورت بارداری، اقدام به بارداری یا شیردهی به پزشک خود اطلاع دهید.در صورتی که در دو هفته ی اخیر داروهای ضد افسردگی از گروه مهار کننده ی مونو آمین اکسیداز (مانند سلژیلین،راسلژیلین،ترانیل سیپرامین و…) مصرف می کرده اید، حتما به پزشک خود یادآوری نمایید.

-از آنجا که این دارو می تواند در عملکرد داروهای دیگر در بدن اختلال ایجاد کند لازم است پیش از شروع مصرف لیستی از کلیه ی داروهای مصرفی خود در اختیار پزشک یا داروسازتان قرار دهید.(خصوصا دارو های قلبی، ضد صرع، آنتی بیوتیک ها و ضد قارچ ها و داروهای آرامبخش)

عوارض شایع سرترالین

-عوارض گوارشی مانند احساس تهوع،سوء هاضمه،یبوست یا اسهال خصوصا در ابتدای مصرف سرترالین شایع می باشد که با مصرف وعده های غذایی ساده و سبک و مصرف آب به مقدار کافی می توان شدت آنها را کاهش داد.
_در صورت احساس خواب آلودگی ،ضعف و خستگی از رانندگی و انجام کارهایی که نیاز به احتیاط و تمرکز دارند خودداری نمایید .
_برای سردرد احتمالی ناشی از مصرف این دارو از داروساز خود درمورد داروی ضد درد مناسب سوال بفرمایید.
_خشکی دهان نیز از علائم مربوط به مصرف این دارو میباشد که با آدامس یا آبنبات فاقد شکر می توان آن را برطرف نمود .
_تغییرات خلق و خو مانند احساس اضطراب ،پریشانی ،بی قراری و فراموشی و احساس لرزش ممکن است اوایل درمان با سرترالین بروز کند که به مرور و در مدت چند روز برطرف می شوند امادر صورت ادامه دار شدن یا تشدید این علائم با پزشک خود صحبت کنید.
_در صورت اختلال در خواب،تعریق بیش از حد،کاهش اشتها یا تغییر وزن ناگهانی ،درد ،احساس گزگز انگشتان ،مشکلات جنسی ،زنگ زدن گوش ،ضربان‌نامنظم ، آبریزش بینی یا خارش که ادامه دار باشد،با پزشک خود صحبت نمایید.

عوارض نادر اما مهم

-سندرم سروتونین یا مسمومیت با سروتونین یک عارضه ی خاص مربوط به داروهای موثر برروی سطح سروتونین می باشد که اگرچه احتمال وقوع آن کم است اما در صورت عدم رسیدگی درمانی می تواند تهدیدکننده ی حیات باشد.
این عارضه ناشی از فعالیت بیش از اندازه ی سروتونین در بدن می باشد .در صورت مشاهده ی علایمی همچون احساس برافروختگی، تعریق، بی خوابی و بی قراری، سفت شدن یا گرفتگی عضلات،پریشانی و تغییرات خلق و خو فورا تا پیش از مصرف نوبت بعدی این دارو به پزشک یا مرکز درمانی مراجعه نمایید.
_در صورتی که علائم حساسیت دارویی از جمله ضایعات قرمز و خارش دار پوستی ،تنگی نفس،ورم صورت یا لبها مصرف دارو را قطع نموده و به پزشک یا مرکز درمانی مراجعه کنید.

دارو های هم گروه سرترالین

سیتالوپرام
اس سیتالوپرام
فلوکستین
فلووکسامین
پاروکستین
داپوکستین

موارد مصرف سرترالین
در درمان افسردگی، وسواس اجباری، اختلالات پانیک و اختلالات خلقی کاربرد دارد
مکانیسم اثر سرترالین
سرترالین یک مهار کننده قوی و انتخابی باز جذب نورونی سروتونین SSRI می باشد و با تقویت فعالیت سروتونرژیکدر CNS و متعاقبا مهار فعالیت آدرنرژیک در ناحیه Locus Coeruleus می شود
فارماکوکینتیک سرترالین
سرترالین به آهستگی از طریق دستگاه گوارش جذب شده و حداکثر سطح پلاسمائی آن ۵/۸-۵/۴ ساعت پس از مصرف آن است. متابولیسم عبور اول وسیعی در کبد دارد. راههای اصلی متابولیسم اصلی آن دمتیلاسیون و تبدیل آن به دمتیل سرترالین که غیر فعال است. به طور وسیعی در تمام بافتهای بدن توزیع شده و ۹۸% باند پروتئینی دارد. نیمه عمر حذفی آن حدود ۲۶ ساعت است. به میزان مساوی از ادرار و مدفوع دفع می شود که عمدتاً به شکل متابولیت است. این دارو وارد شیر مادر هم می شود.
عوارض جانبی سرترالین
*
عوارض شایع (%۱۰<):
گوارشی: اسهال، تهوع، خشکی دهان
سیستم عصبی: سرگیجه، خواب آلودگی، خستگی، بی خوابی
عوارض نسبتا شایع (%۱۰-۱):
قلبی عروقی: ادم، افزایش فشارخون، تپش قلب، سنکوپ، تاکی کاردی، گشادی عروق
پوستی: ریزش مو، درماتیت بللوس، درماتیت، افزایش تعریق، راش اریتماتوز، راش فولیکولار، افزایش تعریق، راش ماکولوپاپولار، خارش، کهیر
غدد درون ریز و متابولیسم: کاهش میل جنسی، دیابت ملیتوس، گالاکتوره غیرمرتبط با زایمان، افزایش کلسترول خون، افت قندخون، کم کاری تیروئید، کاهش وزن
گوارشی: درد شکمی، دندان قروچه، یبوست، کاهش اشتها، سوء هاضمه، هماتوشزی (مدفوع خونی)، افزایش اشتها، ملنا (مدفوع خونی تیره)، استفراغ
ادراری تناسلی: نقص در انزال، اختلال در انزال، اختلال نعوظ، خون در ادرار، پریاپیسم، اختلالات جنسی (مردان)، بی اختیاری ادرار، خونریزی واژینال
هماتولوژی و انکولوژی: خونریزی، خونریزی مقعدی
کبدی: افزایش آنزیم های کبدی
ازدیاد حساسیت: آنافیلاکسی
سیستم عصبی: اختلال در راه رفتن، آژیتاسیون، اضطراب، آتاکسی، اغما، گیجی، سرخوشی، توهم، هایپرتونی، هیپوستزی (اختلال حس لامسه)، اختلال در هوشیاری، تحریک پذیری، لتارژی، کسالت، آژیتاسیون سایکوموتور، تشنج، خمیازه
عصبی، عضلانی و اسکلتی: هایپرکینزی عضلات، اسپاسم عضلانی، لرزش
چشمی: تاری دید، گشادی مردمک، اختلال بینایی
گوشی: وزوز گوش
تنفسی: برونکواسپاسم
سایر عوارض (درصد نامشخص):
سیستم عصبی: رفتار تهاجمی
عصبی، عضلانی و اسکلتی: درد مفاصل، پرش عضلات
تنفسی: خون دماغ
متفرقه: تب